SCENARIUSZ ZBIÓRKI ZUCHOWEJ POŁĄCZONEJ Z
,,WIECZOREM ANDRZEJKOWYM".
TERMIN ZBIÓRKI: 26.XI.2002 r.
MIEJSCE ZBIÓRKI: ŚWIETLICA SZKOLNA
CZAS TRWANIA: 3,5 godz.
PROWADZĄCA: dh. DOROTA BRZEGOWSKA,
WSPÓŁPROWADZĄCA: dh. BEATA MAŚLANKIEWICZ
TEMAT : ,,ANDRZEJKOWE CZARY - MARY". ZABAWA Z WRÓŻBAMI I PRZEWIDYWANIEM
PRZYSZŁOŚCI W WIECZÓR ANDRZEJKOWY.
CEL OGÓLNY:
- integracja gromady zuchowej
CELE OPERACYJNE:
Zuch:
- zna tradycje i zwyczaje ludowe związane z Andrzejkami;
- potrafi współpracować w gromadzie idąc w kierunku integracji, poprzez
tworzenie warunków do wspólnych przeżyć;
- posiada racjonalny stosunek do otaczającego świata, poprzez wprowadzenie w
świat magii, wróżb i czarów;
- rozbudza w sobie chęć do poznawania zjawisk niezrozumiałych, planowania i
odgadywania własnej przyszłości;
- rozbudza swoją wyobraźnię, potrafi ją wykorzystać do przewidywania
przyszłości;
- umie wykonać ćwiczenia zręcznościowe;
- aktywnie uczestniczy w zabawie;
- potrafi kulturalnie zachować się podczas uroczystego wieczoru.
FORMY PRACY: zuchowe znaki, zwyczaje i obrzędy; gawęda; teatr zuchowy; zabawy;
gry i ćwiczenia; piosenki i pląsy.
- 1 -
PRZEBIEG ZBIÓRKI - imprezy.
1.Przywitanie zaproszonych gości:
- dyrektora szkoły mgr Stanisławy Nowak
- phm. Teresy Parma.
2.Obrzędowe rozpoczęcie zbiórki.
- Krąg Parady. Zuchy podają sobie dłonie. Śpiew hasła:
"Stańmy w koło i wesoło hasło zaśpiewajmy swe.
Czuj, czuj, czuj, czuj, czuj, czuj, czuj."
- Zuchowy okrzyk
"Zuchy - czuj, zuchy - czuj, zuchy - czuj, czuj, czuj."
2. Gawęda przy świecach "Andrzejkowe tradycje i zwyczaje"
"Andrzejki to stary ludowy zwyczaj obchodzony 29 listopada. Wieczorem w wigilię
św. Andrzeja panny na wydaniu ciekawe przyszłości zbierały się, by wywróżyć
przyszłość, którą przepowiadano różnymi sposobami, a śmiechu przy tym zawsze
było co niemiara. Na wróżby wybrano wigilię św. Andrzeja, ponieważ wtedy to
kończy się rok kościelny, a Andrzejki przypadają na początek nowego roku
liturgicznego.
Wokół tego obrzędu, zwyczaju, powstało wiele przysłów ludowych. Znane są min.
takie przysłowia jak:
"Na Andrzejki w końcu listopada, ulać z wosku coś wypada."
"Kiedy na Andrzej poleje, poprószy, cały rok nie w porę mocno suszy"
" Śnieg na Andrzeja dla zboża zła nadzieja"
"Na świętego Andrzeja błyska pannom nadzieja"
"Gdy święty Andrzej ze śniegiem przybieży sto dni śnieg na polu leży"
W czasach współczesnych Andrzejki są okazją do innego niż zwykle spędzania
popołudnia lub wieczoru, do dobrej rozrywki w gronie przyjaciół i znajomych, do
podtrzymania tego sympatycznego obyczaju ludowego, który w naszej tradycji miał
niegdyś miejsce i cieszył się popularnością. Tak samo dziś, jak dawniej, ludzie
ciekawi przyszłości, zbierają się w wieczór andrzejkowy i przy pomocy wróżb
przepowiadają przyszłość.
- Wyjaśnienie zrozumienia pojęć: tradycja ludowa, zwyczaj, obyczaj, obrzęd.
Tradycja ludowa to zasady postępowania, obyczaje przechodzące z pokolenia na
pokolenie, utrwalane w ciągu dziejów i do dziś powtarzane.
Zwyczaj, obyczaj to forma postępowania, zachowania się ludzi przechodząca z
pokolenia na pokolenie.
Obrzęd to czynności dotyczące danego zwyczaju.
- 2 -
- Rozmowa na temat znaczenia przysłów. (Przysłowia są napisane na planszach. )
2. Inscenizacja nawiązująca do wierzeń ludowych, wprowadzająca w ,,wieczór
andrzejkowy"
W sali panuje odpowiedni nastrój. W różnych miejscach palą się świece, wokół
zawieszone są rekwizyty i dekoracje związane z wróżbami: karty do gry, znaki
zodiaku, klucze, przysłowia. Na środku sali ustawiony jest stolik ze szklaną
kulą - stanowisko ,,lania wosku". Zuchy siadają w kręgu na dywanie razem z
drużynową. Do środka kręgu wchodzi dziewczynka i recytuje wiersz Stanisława
Sabowskiego, który staje się mottem do wróżb:
,,Twą przyszłość dziś bez wielkich mozołów,
Wskazać może wosk stopiony lub ołów.
Gdy swobodną kroplą w wodę wpadnie,
Rzecz ciekawa co się z niego ułoży?
Pewno młodzian urodziwy a hoży!..."
INSCENIZACJA
Grupa dziewcząt recytuje:
Chór: ,,Powiał wiatr od zachodu,
a w kominie huczy."
I głos: ,,Kto pragnie..."
II głos: ,,Kto tęskni..."
III głos: ,,Kto czeka..."
IV głos: ,,Kto losu niepewny..."
Chór: ,,Słuchajmy, słuchajmy,
od zachodu wiatr wieje,
coś się staje, coś się dzieje!"
I grupa chóru:
,,A w kominie huczy..."
I głos: ,,Czyje serce samotne..."
II głos: ,,Czyje serce stęsknione"
III głos: ,,Kto ch ce rąbka uchylić tajemnicy?''
Chór: ,,Słuchajmy, słuchajmy,
Od północy wiatr wieje
Coś się staje, coś się dzieje?"
Przy końcowych słowach jedna z dziewcząt zapala świecznik, pozostałe otaczają
płomień, krążąc wokół niego recytują:
Dziewczęta: ,,Już niknie biały dzionek
I zmierzch okrywa nas.
Dziewczęcy, wieczorny dzwonek
Na wróżby czas już czas".
Zatrzymują się, nachylają nad ogniem i mówią:
- 3 -
,,Święty Andrzeju daj znać
Co się z nami będzie dziać''
Biorą się za ręce, krążą dookoła:
,,Co święty Andrzej powie
Patrzajcie jeno wciąż,
Wnet każda z nas się dowie
Jaki ją czeka mąż".
3. Zaproszenie do zabawy.
Czy chcecie uczestniczyć w "Andrzejkowych czarach-marach", które wspólnie
urządzimy dzisiaj?
Aby wszystkie wróżby się powiodły musimy zaśpiewać zaklęcie, które z pewnością w
tym nam pomoże. Powtarzajcie za mną:
(Wszyscy nadal siedzą w kręgu, w pomieszczeniu panuje nastrój tajemniczości.
Drużynowa śpiewa słowa piosenki - zaklęcia, zuchy powtarzają za nią siedząc po
turecku wokół zapalonych świec.)
"O-ale le,
alele-tika tonga,
o masza, masza, masza,
o ale, balua balue.
Fli, flaj, flo.
Wista.
Umula, kumula, kumula wista
O nona, nona, wista.
Eni meni salamini uła, uła, abe mini , aczi kaczi kukaraczi uła ału.
Iżbibijo tembo, tembo nobibiłana inczi."
4. Wróżby andrzejkowe.
- "Przyszłość z wosku. - Jaki cień, taki czeka cię los"
Przebieg:
W garnku topimy wosk i lejemy do miski z zimną wodą przez dziurkę od klucza.
Wosk zastyga tworząc niezwykłe kształty, wyjmujemy go z wody i odgadujemy
przyszłość z cienia jaki rzuca na ścianę.
- "Wychodzenie bucików za próg"
Przebieg:
Wszyscy uczestnicy zdejmują but z prawej nogi i ustawiają jeden przed drugim.
Osoba, której but pierwszy znajdzie się za drzwiami w najbliższej przyszłości
zaprzyjaźni się z kimś.
- "Jak będzie miał, miała na imię"
Przebieg:
Zuchy losują imiona przyszłej sympatii zapisane na małych serduszkach
umieszczonych w czarodziejskim pudełku, osobnym dla dziewcząt, osobnym dla
chłopców. Serduszka są złożone, imiona niewidoczne.
- "Poznajemy przyszłość z kart"
Przebieg:
Na podłodze rozłożone są karty przedstawiające różne przedmioty. Każdy uczestnik
wybiera jedną kartę i odczytuje zamieszczoną na odwrocie przepowiednię.
- 4 -
- "Kolor ci powie , jaki jesteś".
Przebieg:
Uczestnicy zamykają oczy. Drużynowa rozkłada na dywanie różnokolorowe kółka. Na
znak wszyscy otwierają oczy i każdy zapamiętuje kolor, który jako pierwszy
najbardziej mu się spodobał.
ZNACZENIE KOLORÓW
Biel - lubisz spokój i wyciszenie.
Błękit - jesteś optymistą.
Różowy - jesteś życzliwy, cechuje cię pogoda ducha.
Żółty - lubisz pracę umysłową.
Pomarańczowy - jesteś łakomczuchem, lubiszjeść.
Czerwony - kochasz wszystkich ludzi.
Zielony - lubisz pomagać innym.
Czarny - masz zbyt pesymistyczne nastawienie do życia.
- "Kościane wróżby - co się zdarzy?"
Przebieg:
Uczestnicy siedzą w kręgu. Każdy kolejno rzuca jednocześnie trzy kości, po czym
sumuje liczbę wyrzuconych oczek i czeka na przepowiednię.
ZNACZENIE:
3 - Szansa na sukces.
4 - Uwaga, nie kłóć się!
5 - Spotkania towarzyskie i nowe znajomości.
6 - Możliwe trudności. Ryzyko konfliktów.
7 - Podróż, przeszkody, straty finansowe.
8 - Ktoś da ci dobrą radę. Okres równowagi i spokoju.
9 - Czas miłej samotności i refleksji.
10 - Rozwój, pozytywna zmiana.
11 - Niepowodzenie, konflikty, trudności, zmęczenie.
12 - Masz problem z podjęciem decyzji. Poradź się kogoś.
13 - Przyda się odrobina rozsądku. Zmartwienia, kłopoty, konflikty.
14 - Przeczekaj kłopoty. Słuchaj dobrych przyjacielskich rad.
15 - Niespodziewane zagrożenia. Uważaj na osoby nieszczere i złośliwe.
16 - Bądź ostrożny. Grożą ci zmartwienia.
17 - Zapowiedź sukcesu, spokoju i szczęścia.
18 - Szczęśliwy traf, szansa. Zawierz swojej intuicji.
- "Kim będziesz jak dorośniesz"(jaki zawód będziesz wykonywać)
Przebieg:
W dużym worku ukryte są przedmioty charakterystyczne dla różnych zawodów (np.
pędzel - malarz, nożyczki - krawiec, grzebień - fryzjer, okulary - optyk, lupa -
detektyw,
kreda - nauczyciel itp.). Zuchy losują rekwizyt z worka i siadają w kręgu,
następnie wspólnie odgadujemy jaki zawód będzie wykonywał w przyszłości.
- 5 -
5. Poczęstunek dla zuchów i zaproszonych gości.
Zuchy wraz z zaproszonymi gośćmi udają się na poczęstunek, gdzie czeka
wszystkich jeszcze jedna niespodzianka - ,, wróżba ukryta w pączku".
6. Zabawy i pląsy ze śpiewem.
- ,,Wieczór zapadł"
- ,,I znów zwiążemy krąg"
- ,,Tańczymy labada"
7. Wesoły tor przeszkód.
Podział gromady na szóstki, które współzawodniczą ze sobą.
Konkurencje:
- Wyścig z jajkiem;
- Nawlekanie igły;
- Wyścig w worku;
- Jedzenie jabłka bez użycia rąk;
- Przechodzenie z zawiązanymi oczami przez przeszkodę.
8. Obrzędowe zakończenie zbiórki.
Na gwizd drużynowej- czarodziejki, zuchy stają nieruchomo- są zaczarowane.
Drużynowa zaczyna śpiewać, a wszyscy podchwytują:
,,Czas do domu, czas,
tam czekają nas...hej! (trzy razy)
W marszu ustawiają się w koło. Drużynowa zaczyna śpiewać Hasło ,,Stańmy w
koło...". Wszystkie zuchy włączają się do śpiewu. Hasło śpiewa się kilka razy,
coraz ciszej, ostatni raz ,,mruczando". Ostatnim tonom towarzyszy uścisk dłoni -
,,iskierka".
Scenariusz opracowała: mgr Dorota Brzegowska
we współpracy z mgr Beatą Maślankiewicz